SPATIEKOORTS
Het Nederlands is een levende, dynamische taal. Ik geloof in de evolutie van een taal. De globalisering is al een hele tijd aan de gang en de grote invloed van het Engels op onze taal is ondertussen wel verteerd. Denk ik …
Standaardtaal
We kunnen het niet ontkennen. Heel wat Engelse begrippen behoren intussen tot de standaardtaal: downloaden, mailen, lay-out, up-to-date, liken, enz. We zijn ons er nauwelijks van bewust hoeveel Engelse woorden wij dagelijks gebruiken.
En dat is oké. Helemaal oké. Wij veranderen. Onze taal verandert. De wereld verandert. Niets staat stil.
Virus
Maar vaak waaien bij zulke veranderingen ook minder positieve dingen over.
De frisse wind uit het Engels bracht een hardnekkig virus mee: de spatiekoorts, ook wel Engelse ziekte genoemd.
De spatiekoorts zet de samenstelling in onze Nederlandse taal helemaal buiten spel.
Symptomen
Te pas en te onpas worden woorden van elkaar geschreven. Zonder reden. Gewoon omdat Engelstaligen dat ook doen.
In het Nederlands is dat grammaticaal fout. Oké, daar gaan we weer met de grammaticaregels.
Natuurlijk is niet iedereen taalexpert. Lang niet iedereen ligt wakker van een spatie meer of minder. Maar het is wel zo dat de betekenis van een woord of zin daardoor volledig kan veranderen. Ook worden zinnen minder goed leesbaar als samenstellingen van elkaar worden geschreven. En dat is niet onbelangrijk als je wil dat je boodschap begrepen wordt. Dat je teksten vlot leesbaar zijn.
Bekijk de volgende voorbeelden. Er verschijnt spontaan een glimlach op je gezicht. Ze zijn bedoeld als trigger om je te sensibiliseren voor het belang van taalcorrectheid.
Uiteraard zijn de wijnglazen niet rood en gaat het hier over wijnglazen voor rode wijn – rodewijnglazen dus.
Iedereen heeft dag en nacht stroom (gelukkig maar). Hier gaat het over dag- en nachtstroom.
Máxima moet geen portretten verwijderen. Het zijn de portretten van Máxima – de Máxima-portretten dus – die verwijderd worden.
Natuurlijk zijn de scheidsrechters niet te kort, t.t.z. zeker niet allemaal. Er is gewoon een tekort aan scheidsrechters, een scheidsrechtertekort.
Wie een onvriendelijke versie wil afdrukken, moet ik teleurstellen. Het gaat gewoon over een printvriendelijke versie van dit bericht.
Remedie
Schrijf delen van een samenstelling aan elkaar (lees de tip voor uitzonderingen). Een samenstelling is een combinatie van woorden die een geheel vormen. Elk deel van de samenstelling komt in onze taal zelfstandig voor, maar samen hebben ze een andere betekenis. Neem bijvoorbeeld het woord ‘ezelsbruggetje’. Deze samenstelling heeft niets meer te maken met een ezel en een brug.
Helemaal zo eenvoudig is het niet. Onze taal zou onze taal niet zijn, mochten er geen uitzonderingen bestaan. Ik denk aan het werkwoord ‘kennisnemen van’ dat in één woord wordt geschreven. ‘Afscheid nemen’ schrijven we dan weer in twee woorden. Opzoeken is de boodschap.
Tip voor meer omzet door sterke teksten
Wees alert bij het schrijven van samenstellingen. Schrijf delen van een samenstelling aan elkaar.
Voor de duidelijkheid kan je beslissen om de delen van een samenstelling van elkaar te scheiden door een koppelteken. Bij het woord ‘proactief’ bijvoorbeeld kan je beslissen om een koppelteken te plaatsen. Dat wordt dan ‘pro-actief’.
Bij klinkerbotsing, d.b. als twee klinkers naast elkaar als tweeklank zouden kunnen worden gelezen, moet je een koppelteken gebruiken. Een voorbeeld is het woord ‘auto-ongeluk’. Zonder koppelteken, ‘autoongeluk’, moeten zelfs goede lezers tweemaal kijken.
Dat zijn de enige gevallen waarbij de delen van een samenstelling mogen/moeten worden gescheiden door een koppelteken. Niet door een spatie.
VRAAG
Welke moeilijkheden ondervind jij bij het schrijven van vlotte en foutloze teksten? Heb jij wel eens last van spatiekoorts? Heb je het moeilijk met het onthouden van spellingregels? Laat het me weten in een bericht. We bekijken samen hoe ik je kan helpen.
0 comments